Rodzinny dom dziecka – Częstochowa

Rodzinna piecza zastępcza ma dwie formy: rodzina zastępcza lub rodzinny dom dziecka. Rodzice zastępczy, jak sama nazwa wskazuje, „zastępują” prawdziwych (biologicznych) rodziców, którzy z różnych względów nie mogą sprawować opieki nad swoimi dziećmi. To zastępstwo powinno być czasowe – do momentu, kiedy rodzice biologiczni będą mogli znów zająć się swoim potomstwem (spełnią odpowiednie warunki i sąd wyrazi na to zgodę). Czasem zdarza się tak, iż dzieci nigdy nie wrócą do rodzinnego domu – wtedy powinny mieć szansę na rodzinę adopcyjną. W praktyce jednak, sytuacja prawna dzieci przez długi czas pozostaje bez zmian. Sąd nie podejmuje decyzji o pozbawieniu rodziców biologicznych władzy rodzicielskiej, a jednocześnie rodzina biologiczna nie spełnia minimalnych warunków do tego, aby można by ponownie powierzyć im dzieci. Wtedy dzieci przebywają w pieczy zastępczej przez lata – czasem aż do usamodzielnienia się. Często na tyle długo, iż tracą szansę na rodzinę adopcyjną – prawda jest taka, iż adoptowane są głównie mniejsze dzieci. Zdarza się też tak, iż rodzice zastępczy sami decydują się na adopcję powierzonego im dziecka.

Perspektywa rodziców zastępczych:

Rodzice zastępczy opiekują się powierzonymi im dziećmi zwykle we własnym domu lub mieszkaniu. W przypadku rodziców niespokrewnionych – zapraszają pod swój dach faktycznie obce sobie dzieci, o których bardzo niewiele wiedzą. To taka mała niespodzianka. Nie wiadomo czego się spodziewać. Nie wiadomo jakie problemy i deficyty mają powierzone Wam dzieci. Nie wiadomo jakie były ich doświadczenia i wcześniejsze przeżycia. Trzeba szybko nauczyć się wspólnego życia w rodzinnym domu dziecka. Wypracować kompromisy pomiędzy własnymi oczekiwaniami i preferencjami, a nabytymi już nawykami oraz możliwościami dzieci. Trzeba starać się jak najszybciej nadrobić wcześniejsze zaniedbania. Zadbać o zdrowie i rozwój powierzonych Wam dzieci. Praca w rodzinnym domu dziecka nigdy się nie kończy. Dzieci są pod opieką rodziców zastępczych cały czas, tak samo jak własne dzieci i tak samo się je traktuje. To niekończące się obowiązki. Nawet trudniejsze niż w przypadku własnych dzieci, bo tu trzeba często zaczynać wszystko od początku. Zwykle nie masz urlopu, ani wolnego weekendu, ani nawet wolnego popołudnia. Zmierzasz się z problemami dzieci, z trudną codziennością, z kłopotliwymi kontaktami z rodziną biologiczną oraz oczekiwaniami wszystkich którzy obserwują Twoją pracę (instytucje pomocy społecznej, sąd, przedszkola, szkoły, najbliższe otoczenie). 

Perspektywa dzieci w rodzinach zastępczych:

Nie wiem o co tu chodzi. Czuje się porzucony przez własnych rodziców, którzy są przecież dla nie najważniejsi. Pewnie to wszystko moja wina. Przecież nie raz tak mi wcześniej mówili. Czy mam prawo kochać nowych rodziców zastępczych ? Czy jest to w porządku wobec własnej rodziny? Jaka będzie moja przyszłość, czego mogę oczekiwać? Czy kiedyś wrócę do rodziców? Mówią, że nie wiadomo. Gdzie ja jestem? Niektórzy mówią, że w domu dziecka. Dlaczego teraz oczekują ode mnie więcej niż wcześniej? Teraz każą mi się uczyć i odpowiednio zachowywać. Po co, jak wcześniej tego nie musiałem? Dlaczego nie mogę robić tego co wcześniej? O co im wszystkim chodzi i jakie jest moje miejsce w tym całym zamieszaniu? Co mam czuć do własnych rodziców? Co mam czuć do rodziców zastępczych? Dlaczego teraz ciągle coś ode mnie chcą? Jak się w tym wszystkim połapać gdy ma się tylko kilka/kilkanaście lat?

Rodziny zastępcze i rodzinne domy dziecka zmagają się w wieloma problemami. Najważniejsza kwestia to kompleksowa pomoc powierzonym im dzieciom. Trzeba doleczyć, poszukać specjalistów. Starać się nadrobić ogrom wcześniejszych zaniedbań. Spróbować zmienić niedobre nawyki i zaimplementować pozytywne. W odpowiedni, subtelny sposób, kształtować wzajemne relację. Do tego dochodzą trudne dla wszystkich kontakty z rodziną biologiczną oraz niepotrzebnie przedłużające się procedury sądowe.

Dlatego każda pomoc dzieciom jest tu wskazana. A najważniejsze, że każda pomoc daje wymierne efekty – lepszą przyszłość dla dzieci z trudną przeszłością.